Ông Huỳnh Văn Nén được xem là "người tù lịch sử" ngành tố tụng Việt Nam khi hai lần bị kết án oan trong hai vụ án giết người ở Bình Thuận.
Tháng 28/11/2015, VKSND tỉnh Bình Thuận có quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với ông Huỳnh Văn Nén (ngụ xã Tân Minh, nay là thị trấn Tân Minh) trong vụ án giết thiếu phụ cướp vàng gần 17 năm trước tại huyện Hàm Tân. Viện xác định, hành vi của ông Nén "không cấu thành tội phạm theo khoản 2 Điều 107 Bộ luật Tố tụng hình sự".

Dự kiến ngày 3/12, VKS sẽ tổ chức xin lỗi công khai ông Nén tại thị trấn Tân Minh, nơi ông đang cư ngụ. 

Theo hồ sơ vụ án, tối 23/4/1998, ông Nén bị cho là đã dùng đoạn dây thừng làm hung khí giết bà Lê Thị Bông cướp chiếc nhẫn, sau khi đi uống rượu về.

Ngày 31/8/2000, TAND tỉnh Bình Thuận xử sơ thẩm, tuyên phạt ông Nén tù chung thân về tội Giết người, 3 năm tội Cướp tài sản và 2 năm về tội Cố ý hủy hoại tài sản. Tổng hợp hình phạt là tù chung thân. Do ông Nén nộp đơn kháng cáo kêu oan quá thời hạn, ngày 12/12/2000, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP HCM không chấp nhận kháng cáo và đình chỉ xét xử phúc thẩm.

Trong thời gian này, phạm nhân Nguyễn Phúc Thành đang cải tạo tại trại giam Sông Cái, Ninh Thuận, đã làm đơn tố giác hai người bạn của mình (ngụ cùng địa phương, nghiện ma túy và thường xuyên trộm cắp tài sản) chính là hung thủ giết bà Bông. Từ đó, người cha già của ông Nén ròng rã kêu oan cho con.

16 năm sau, tháng 11/2014, bản án Giám đốc thẩm của TAND Tối cao đã chấp nhận kháng nghị của VKSND Tối cao, tuyên hủy án sơ thẩm về phần tội danh và hình phạt với ông Nén để điều tra lại. Sau đó, Viện KSND tỉnh Bình Thuận đã bàn giao hồ sơ cho công an tỉnh này điều tra.

Ông Nén trong phiên tòa 17 năm trước. Ảnh: PL TP HCM

Các luật sư và gia đình ông Nén nhiều lần gửi đơn xin thay đổi biện pháp ngăn chặn, đề nghị cho ông Nén được tại ngoại để chữa bệnh.

Hồi đầu tháng 2, các điều tra viên, chuyên viên kỹ thuật hình sự và đại diện VKSND tỉnh Bình Thuận đã đo vẽ lại hiện trường - nơi được cho là ông Nén giết nạn nhân. Tháng trước, ông Nén được tại ngoại.

Ngoài ra, trong thời gian bị điều tra với cáo buộc là hung thủ giết bà Bông, Nén còn được xác định là có liên quan một vụ giết người khác xảy ra trước đó 5 năm (1993). Trải qua quá trình tố tụng kéo dài đến 12 năm nhưng vẫn không tìm ra được hung thủ, cơ quan tố tụng buộc phải tuyên 9 bị cáo trong "kỳ án vườn điều" này (đều là người trong gia đình vợ Nén) vô tội và phải bồi thường oan sai với tổng số tiền hơn một tỷ đồng. Riêng ông Nén bị cho là thủ phạm giết bà Bông nên chưa được bồi thường.

Ông Nén là người duy nhất tại Việt Nam 2 lần bị kết án oan trong hai vụ giết người.